In gesprek met het Oncologisch Dagcentrum over haarverlies en hoofdhuidkoeling bij borstkanker

Gemiddelde leestijd van dit artikel is 6 minuten

Jezelf blijven herkennen is zo belangrijk. Het verliezen van je haar door chemotherapie kan ontzettend confronterend zijn. Voor veel vrouwen die met borstkanker te maken krijgen, is dit één van de zwaarste bijwerkingen van hun behandeling. Om meer te leren over de impact van haarverlies en de mogelijkheden om dit te beperken, spraken we met Joyce Geenen, Oncologie Case Manager en AYA Consulent bij het Zaans Medisch Centrum (ZMC). Joyce heeft meer dan 20 jaar ervaring in het begeleiden van kankerpatiënten en deelt met ons haar kennis en ervaringen over dit emotionele onderwerp.

Uiterlijk en zelfbeeld tijdens een chemokuur

“Het verlies van je haar is voor veel vrouwen een van de meest zichtbare en confronterende veranderingen tijdens de behandeling,” begint Joyce. “Jezelf herkennen in de spiegel is zó belangrijk voor je eigenwaarde. Ik hoor vaak van patiënten dat ze zeggen: ‘Ik herken mezelf niet meer in de winkelruit.’ Het gaat verder dan alleen het haar. Het is een verlies van identiteit en het gevoel van controle.”

Bij ZMC is er altijd aandacht geweest voor het uiterlijk van patiënten. Joyce legt uit dat er in de beginjaren geen inloophuis was zoals nu, maar dat er toen door de afdeling zelf avonden werden georganiseerd met schoonheidsspecialisten. Tegenwoordig werken ze nauw samen met Anna’s Huis, een centrum voor ondersteuning tijdens en na kanker, dat patiënten (en hun naasten) begeleidt bij het omgaan met alle aspecten die bij een behandeltraject horen en dus ook met uiterlijke veranderingen.

Hoofdhuidkoeling: Wat is het en hoe werkt het?

Een van de meest besproken methoden om haarverlies tegen te gaan, is Hoofdhuidkoeling. Deze techniek zorgt ervoor dat de hoofdhuid tijdens de chemotherapie gekoeld wordt tot ongeveer -3 tot -4 graden Celsius. Dit verlaagt de doorbloeding van de haarzakjes, waardoor er minder chemotherapie in de haarzakjes terechtkomt en de kans op haaruitval vermindert. 

Joyce legt uit: “Bij ongeveer 50% van de patiënten kan deze techniek effectief zijn. Maar het is geen garantie. Het verschilt echt per persoon en is afhankelijk van het type chemokuur dat iemand krijgt. We bespreken altijd uitgebreid de voor- en nadelen met de patiënt.”

Wanneer is hoofdhuidkoeling geschikt?

Niet iedere chemotherapie is geschikt voor hoofdhuidkoeling. Vooral bij behandelingen die het stofje Oxaliplatin bevatten, is deze techniek minder effectief, omdat dit middel een verhoogde gevoeligheid voor kou veroorzaakt. Joyce vertelt: “Ook als patiënten al last hebben van hoofdpijn, kan hoofdhuidkoeling erg oncomfortabel zijn. Maar we moedigen hen aan om het in ieder geval één keer te proberen. Vaak is de eerste 30 minuten het zwaarst, maar daarna wordt het draaglijker. Als het na een uur nog te pijnlijk is, kunnen we de koeling eerder uitzetten.”

Het emotionele aspect van haarverlies

“Het verliezen van je wenkbrauwen is voor veel vrouwen net zo ingrijpend als het verlies van hun hoofdhaar,” vertelt Joyce. “De wenkbrauwen bepalen voor een groot deel je gezichtsuitdrukking en karakter. Ongeveer 80% van de vrouwen verliest hun wenkbrauwen tijdens de chemotherapie. De wimpers komen vaak als eerste terug, gevolgd door de wenkbrauwen. Het hoofdhaar groeit meestal als laatste terug.”

Veel patiënten zoeken naar manieren om dit haarverlies te camoufleren. Joyce geeft aan dat de opkomst van sociale media ervoor heeft gezorgd dat steeds meer vrouwen zelf experimenteren met make-up en het tekenen van wenkbrauwen. “Maar niet iedereen is hier even bedreven in,” merkt ze op. “Vooral de oudere doelgroep vindt het soms lastig om wenkbrauwen op een natuurlijke manier te tekenen.”

Samenwerking met Anna’s Huis

Joyce en haar collega’s werken nauw samen met Anna’s Huis, een inloophuis waar kankerpatiënten terechtkunnen voor praktische en emotionele ondersteuning. “We organiseren samen workshops waarin patiënten leren hoe ze hun uiterlijk kunnen verzorgen tijdens de behandeling met haarstukken en make-up. Het is mooi om te zien hoeveel zelfvertrouwen ze hiervan krijgen,” zegt Joyce.

Tot slot: “Je bent prachtig”

Het belangrijkste advies dat Joyce mee wil geven aan vrouwen die te maken krijgen met haarverlies door borstkanker, is om te onthouden dat je nog steeds mooi bent. “Het verlies van je haar betekent niet dat je jezelf verliest. Je bent prachtig, met of zonder haar.”

kruis-WIT-1-1.svg

Heb je een vraag?

3-stripe-menu-dik-wit-1.svg